Samen in de ban van duurzaamheid: het persoonlijke verhaal van een ondernemend duo.
Van eco-droom naar doorleefde purpose
Er wordt tot onze grote vreugde steeds meer geschreven over duurzaamheid in het algemeen. Er komt steeds meer aandacht voor grote klimaatdoelstellingen, duurzame initiatieven en investeringen of verhalen over duurzaamheid van producten zelf. Mooie verhalen over grootse ambities en grootser impact maken. Waar we als Eco-dreamers vooral benieuwd naar zijn, zijn de kleine lokale verhalen in binnen- en buitenland. De kleine en middelgrote ondernemers waar oprechte duurzame dromen zijn doorgegroeid naar een doorleefde purpose. Ondernemers die dagelijks opstaan om maatschappelijk verantwoord te ondernemen en uit te vogelen hoe zij het verschil kunnen maken. Niet omdat het moet van iemand of van iets, maar gewoon omdat het voor hen goed voelt. Wie zijn deze mensen? Wat is hun verhaal achter hun inzet voor duurzaamheid zowel als persoon, ondernemer en als consument? Wat zijn volgens hun de grootste uitdagingen voor duurzame ondernemers? Wat zouden ze mee willen geven aan anderen? Dat is precies waar we de komende tijd in zullen duiken.
Het persoonlijke verhaal van Nienke & Paul en hun gedeelde passie
Nienke en Paul zijn al jaren beide parttime duurzame ondernemers. Jaren geleden begonnen Nienke en Paul aan het uitbouwen van hun eco-droom. Sindsdien ontwerpen, maken en verkopen ze bijzondere gepersonaliseerde duurzame producten op basis van ecologische materialen om het alledaagse leven en bijzondere levensgebeurtenissen op te vrolijken. Eco-dreamer werkt samen met dit ondernemende stel voor de productie van duurzame onderdelen van de Vestastik.
Foto gemaakt door Eco-dreamer
Een fascinatie voor duurzame herkomst van materialen en efficient materiaal gebruik
7 jaar geleden startten Nienke en Paul hun webshop Poetoeter en een paar jaar later Ecomaker, zodat ze hun passie voor ontwerpen, kennis van materialen en productiemethoden en duurzaamheid konden gaan combineren. Voor Nienke en Paul is hun inzet voor duurzaamheid een vanzelfsprekendheid. Nienke heeft het vanuit huis meegekregen. “Het bewuste zat er al vroeg in. Dat was ook gedreven doordat we gewoon niet zoveel geld hadden om nieuwe dingen te kopen. We zijn opgevoed met de gedachte dat we al veel spullen hadden en dat je daar ook allerlei leuke nieuwe dingen mee kon doen. Dat je spullen kon repareren, hergebruiken of er nieuwe bestemming voor kon vinden. Nog steeds een hele goede instelling, denk ik. Het hoefde ook allemaal niet ‘te fancy’. En waren ook bewust bezig met wat er in de buurt te krijgen was. Ik was ook een ‘WNF- kind’, die een eigen clubje startte met actieplannen en een donatie potje waar elke week 10 cent in moest”, Nienke glimlacht bij de herinnering. Paul was in zijn jeugd helemaal niet zo’n idealist als het ging om het milieu. Bij hem is het een interesse wat geleidelijk is gegroeid in de afgelopen 25 jaar.
Naast herkomst en soorten van ecologische materialen, heeft Paul een fascinatie voor materiaal efficiency. “Ik heb iets met materiaal efficiëntie oftewel ik heb iets tegen fysiek afval,” zegt Paul met een twinkeling in zijn ogen. “Helaas genereren we dat wel als we onze producten lasersnijden.” In het begin, hebben ze ook geëxperimenteerd met materiaal efficiënt design. “Een van onze eerste ontwerpen was een krans, die uit cirkels bestond en uit verschillende lagen houtplaat gemaakt werd. Uit de rondjes die uitsneden voor de cirkels, sneden we weer figuren uit om houten cadeau hangers te maken. De figuren die we uitsneden gebruikten we weer als herbruikbare tafelconfetti. Een soort aankleding voor op tafel. Zo hadden we 3 producten en konden we bijna de gehele plaat gebruiken. Zo heb je bijna geen afval, maar het maakte het proces wel weer een stuk ingewikkelder. ” Nienke en Paul maken veelal op bestelling en hebben bijna geen voorraad. “Ingewikkeld, omdat we ook alle drie producten dan wel in dezelfde verhouding moesten verkopen. Als we nu producten op een plaat zetten om uit te snijden letten we uiteraard op materiaal efficiëntie, maar als je losse kleine stukjes materiaal over hebt, maakt het wel weer tijdsintensief om 1 voor 1 dingen te maken met deze rest stukjes omdat ze ook 1 voor 1 op de lasersnijder gezet moeten worden. Ik vind het wel jammer, dat ‘tijd’ dan zo gaat mee spelen en je in de weg kan staan om materiaal her te gebruiken. Toch het is wel leuk te blijven puzzelen om uit te vinden hoe je dat dan toch kan doen.” vult Paul aan. “Zeker. Ik ben al een jaar bezig om te kijken hoe ik ons houtafval nog een keer kan verwerken tot een nieuw product. Bijvoorbeeld het te versnipperen en er opnieuw plaatmateriaal van te maken. Ik ben er stappen op aan het maken, maar komt nog niet helemaal los.”
Nienke en Paul hebben een werkplaats in Plan-B te Eindhoven. Een oud gebouw van Philips en tegenwoordig een broedplaats voor vele creatieve ondernemers, startups, kunstenaars en ontwerpers. Nienke is vaak onder de indruk van de ondernemers om hun heen. “Het zijn allemaal kleine ondernemers, die misschien niet heel breed bekend zijn, maar veel waarde hechten aan duurzaamheid. Ze besteden veel aandacht aan hergebruik van bestaande spullen, maar ook aan wat ze inkopen en waar ze dingen vandaan halen. “Neem bijvoorbeeld Yatva Vintage, een vintage kledingwinkel hier in het gebouw. Tijdens Dutch Design Week hebben ze een keer een modeshow georganiseerd met allemaal vintage kleding hier in het gebouw. Een paar weken van tevoren kwamen ze bij ons langs om te vragen of we nog voorwerpen hadden die ze kon gebruiken. En toen hebben ze onze houtafvalbak omgekeerd en hebben ze allerlei leuke kleine vormpjes gevonden, die ze hebben hergebruikt als accessoires. Dit soort samenwerkingen zijn gewoon hartstikke leuk en dit soort creativiteit inspireert zeker.”
Een duurzame levensstijl is bewust beredeneerbare afwegingen maken tussen impact en wat mogelijk is
Als je aan Paul vraagt, hoe duurzaam ze zijn als consument, antwoordt hij met een glimlach en een terechte wedervraag: “Hangt er vanaf, ten opzichte van wat dan? We hebben zonnepanelen; al drie jaar lang. We hebben een energiezuinig huis, maar zit nog wel op gas. Een elektrische auto is een hele investering en heeft voor ons nu nog niet zoveel nut heeft omdat we niet zoveel rijden. We zijn al 20 jaar flexitariërs. Dus we eten af en toe vlees maar zeker geen 7 dagen in de week. We kopen regelmatig biologische groente of kaas in de supermarkt. We laten soms de Picnic komen in plaats van zelf naar de supermarkt te rijden. Daar kan je over discussiëren of dat energiezuiniger is of niet, dat weet ik niet. De laatste twee vakanties zijn we met de trein op vakantie geweest en dan geen korte afstanden. Dan heb je het écht over serieuze afstanden, bijvoorbeeld naar Zuid-Frankrijk. Dat was bewuste keuze om onze CO2 uitstoot te verminderen. Zo kom je erachter dat je voor 25 kg CO2, met z’n vieren in Zuid-Frankrijk kan komen. Met de auto zouden we misschien tot Brussel kunnen komen of misschien ook niet eens. Dus dat maakt zeker het verschil als je het vergelijkt met vliegen.”
Toch zijn er ook gebieden waar Paul en Nienke nog een stap verder in zouden willen gaan. “Ik vind dat vlees eten wel een ding; merk wel dat we een beetje blijven hangen op de twee keer in de week. Ik vind het lastig om alternatieven te vinden omdat ik niet goedt tegen soja kan,” zegt Nienke. “Het is ook niet altijd duidelijk waar de soja dan vandaag komt, hoe ver het getransporteerd moet worden, of hoe duurzaam het is geteeld. Dat vind ik altijd het grootste probleem in supermarkten. Eigenlijk moeten ze bij elk product erbij zetten hoeveel kg CO2 iets gekost heeft om iets te maken. Als je dan aardbeien uit Nederland hebt en uit Spanje. Er staat bij de een dat het 10kg is en bij de ander 5kg, dat maakt de keuze makkelijker. Alleen de wetgeving is er nog niet om dat eenduidig te doen, laat staan dat fabrikanten dat zelf weten. Ik denk dat het heel veel mensen, heel erg zou helpen de afweging beter te kunnen maken. Maar er zijn ook veel mensen die het gewoon niet kunnen betalen, dus als die een keer aardbeien kunnen kopen, kopen ze de goedkoopste en dat is ook logisch, dat snap ik. Maar er zijn ook veel mensen die de keuze juist willen maken.”
“Ik let al jaren op dat ik voornamelijk seizoen producten koop en we hebben nu een kleine moestuin in onze tuin, maar ik zou het best wel tof vinden als het ons zou lukken om meer eigen voedsel te produceren. We zijn nu aan het kijken of we kunnen aansluiten bij een herenboer project. En we hebben er eentje in de buurt gevonden. Je start dan met 200 gezinnen een boerderij. Koopt een stuk grond en huurt een boer in. De boer gaat dan op die 10 hectare grond de groente van het seizoen verbouwen, met een paar kippen, varkens en koeien zodat je er ook wat vlees van kan krijgen, al naar gelang je nodig hebt.” Nienke vult aan. “Je zou ook mee kunnen helpen op de boerderij. Maar als dat niet lukt dan wordt het wel draaiende gehouden. Terwijl als je een eigen moestuin hebt en het lukt je bijvoorbeeld niet in de zomer om het 2 wekenlang water te geven is alles dood of doorgeschoten.”
"Misschien is dan wel de eerste vraag die ik moet stellen aan klanten: ‘Heeft u het product echt wel nodig? Het voelt soms tegenstrijdig, ook als je duurzame producten gaat produceren, dan ben je eigenlijk ook aan het promoten dat mensen dingen blijven kopen."
Duurzaam ondernemen blijft een uitdaging juist voor kleine ondernemers
Paul en Nienke merken dat veel consumenten een focus houden op de (laagste) prijs. Ze hebben het gevoel dat er nog steeds niet veel interesse is in het verhaal rondom het product, bijvoorbeeld welke keuzes je als ondernemer gemaakt hebt uit kwaliteits- en duurzaamheidsprincipes.
“Wat ik ook best wel lastig vind is dat er heel veel rondgestrooid wordt met de term ‘duurzaam’ en dat veel mensen er ook wel makkelijk van overtuigd zijn als het er maar groot opstaat en veel geroepen wordt in reclame dat het zo is. Terwijl je bij veel dingen om je heen echt wel je vragen kan hebben. Ik vind het zelf daardoor ook moeilijk te roepen dat mijn producten duurzaam zijn, omdat het gewoon moeilijk af te wegen is in hoeverre dat zo is. Duurzaam is een begrip dat uit heel veel aspecten bestaat. Gaat om wat voor materiaal gebruikt wordt en wat voor oorsprong het heeft? Hoe het afbreekt? Maar ook over hoe lang gaat het mee? Kun je het hergebruiken? Hoe komt het hier naartoe? En hoeveel afstand wordt ervoor afgelegd? Hoe wordt het verwerkt? Hoeveel energie kost dat dan? Dus ja, als je het goed wil doen moet je heel veel aspecten meewegen in je plaatje om een berekening te maken,” geeft Nienke aan. “Misschien is dan wel de eerste vraag die ik moet stellen aan klanten: ‘Heeft u het product echt wel nodig?”, geeft ze bedenkelijk aan. “Het voelt soms tegenstrijdig, ook als je duurzame producten gaat produceren, dan ben je eigenlijk ook aan het promoten dat mensen dingen blijven kopen. En dat is eigenlijk ook niet helemaal de bedoeling en daar probeer ik een balans in te vinden. Daarom willen wij alleen focussen op dingen die bijzonder genoeg zijn om lang te bewaren.” Paul vult Nienke aan. “Daarom vind ik onze houten bloemen zo mooi. Gewone bloemen kosten veel energie om te kweken en te vervoeren en na een week zijn ze verwelkt. Ze kunnen wel de groenbak in om te composteren, dus dat is tenminste goed. Maar onze houten bloemen kosten misschien wel net zoveel energie om ze te maken, maar ze blijven wel heel lang mee gaan.”
Een andere uitdaging is de tijdinvestering die je als ondernemer moet doen in het inkopen van de juiste materialen. “In het begin toen we aan het opstarten waren was het begrip ‘duurzaamheid’ echt al wel in opkomst, maar wat me echt tegenviel was hoe ‘slecht’ je aan de juiste materialen kon komen. Dat wat er beschikbaar was, eigenlijk heel duur was en dus niet rendabel of moeilijk aan te komen is. Als je dus producten wil maken en je wil daar de term ‘duurzaam’, ‘biobased’ of ‘biodegradable’ aanhangen moet je veel tijd steken in het vinden van de juiste materialen. Als je een grote organisatie bent met bijvoorbeeld een grote inkoop organisatie, kan je deze investering makkelijker doen.”
Voldoende zichtbaarheid generen als kleine duurzame onderneming blijft ook een uitdaging. “Je bokst steeds op tegen grote social media campagnes. Als je een nieuw duurzaam product hebt gemaakt en je wil het promoten of Facebook of op een ander kanaal dan gaat daar al snel best wel veel geld in zitten en word je alsnog ondergesneeuwd. Want jij kan 100x een advertentie laten zien terwijl een grote partij dat gewoon aan heel Nederland enkele keren via verschillende kanalen kan laten zien. Het voelt soms als een kip en ei dilemma. We moeten eerst meer omzet generen om meer geld uit te kunnen geven aan marketing, maar we hebben ook marketing nodig om meer geld te genereren.”, legt Paul uit.
nog meer Elkaar helpen door kennisdeling & samenwerking tussen kleine ondernemers
“Ik zou andere kleine duurzame ondernemers willen meegeven dat als je een groep van ondernemers hebt, die je kent en het ook goed doen op hun eigen manier, zoek die eens wat vaker op. Ik vind het namelijk wel een mooi idee als we als kleine duurzame ondernemers elkaar meer zouden gaan opzoeken en ondersteunen,” geeft Nienke aan. “We zouden elkaar kunnen inspireren met de mooie duurzame producten die al gemaakt worden, maar ook meer kennis en ervaringen delen. Ik ben bijvoorbeeld al veel mooie duurzame materialen tegengekomen, bijvoorbeeld een soort leer van plant- en fruitafval. Hier heb ik ook mee geëxperimenteerd en kwam erachter dat het in sommige toepassingen best wel plakkerig is. Ik ben ook materialen tegengekomen die hele mooie toepassingen zouden kunnen hebben, maar niet direct geschikt zijn voor de duurzame producten die ik maak of voor het lasersnijden ervan. Dit zijn kennis en ervaringen die ik zou kunnen delen om iemand verder te helpen.”
Deel deze post
Volg ons via onze socials en blijf helemaal op de hoogte
Van nieuwtjes over ons avontuur, nieuwe duurzame producten, events en meer